Komisja ds. Środowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) Parlamentu Europejskiego przyjęła 16 kwietnia 2021 rezolucję wzywającą Komisję Europejską do opracowanie ram prawnych ukierunkowanych na ochronę gleb.
Rezolucja stanowi przesłanie polityczne Parlamentu poprzedzające przyjęcie nowej strategii UE w zakresie gleby tzw. Dyrektywy Glebowej. Inicjatywa jest częścią szerszej strategii ochrony różnorodności biologicznej 2030. Podkreśla się znaczenie usług ekosystemowych zapewnianych przez glebę i jej kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa żywności, dostaw surowców, wychwytywaniu dwutlenku węgla oraz zapobieganiu powodziom i suszom.
Wiele organizacji, w tym Agencja Środowiska ONZ, FAO i WHO, podkreśla zagrożenia wynikające z nadmiernego stosowania nawozów chemicznych. Komisja Europejska powinna zająć się problemem zapobiegania zasklepianiu gleby lub pokrycia terenu spowodowanego cementacją, która prowadzi do degradacji gleby, jej odwodnienia, utraty żyzności i różnorodności biologicznej. Przykładowo problem kosztuje Włochy średnio 16 hektarów ziemi dziennie i dotyczy całego regionu. Według Europejskiej Agencji Środowiska od połowy lat pięćdziesiątych do dziś całkowity obszar zajmowany przez miasta Starego Kontynentu zwiększył się o 78%, podczas gdy liczba ludności wzrosła w tym okresie o zaledwie 33%.
Europejskie gleby w złym stanie stanowią obecnie co najmniej 60% całkowitej powierzchni uprawnej.
W Polsce mamy około 53% gleb lekkich, podatnych na susze, których w ostatnich latach nie brakowało. Zagrożenie erozją wodną obejmuje potencjalnie około 20% gleb i to najczęściej gleb najżyźniejszych. Zagrożenie erozją wietrzną sięga 45% gleb użytków rolnych (przede wszystkim gleb piaszczystych, które szczególnie łatwo tracą najdrobniejsze cząstki i próchnicę, kształtujące ich żyzność).
Ochrona gleb to zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, utrzymanie tradycyjnego stylu życia na obszarach wiejskich oraz ochrona przyrody i różnorodności biologicznej.
Fot. Słaba gleba piaszczysta, przewiana wiosną przed siewem.
